Vì sao người Việt vô cảm ?

Hôm trước khi ở ngoài đường tôi chạy qua một vụ tai nạn – hình như đụng xe. Như bao vụ tai nạn khác ở xứ này, người dân chỉ nhìn. Không phải tất cả, nhưng đa số. Họ chỉ nhìn, rồi bu xung quanh. Và họ chỉ nhìn chứ không có ý thức là nên chở người gặp nạn đi bệnh viện. Phải một hồi sau thì mới có một mạnh thường quân xuất hiện để chở người gặp nạn tới bệnh viện. Tôi tự hỏi, vì sao người Việt lại vô cảm. Vì bản chất họ vô cảm hay vì lý do nào khác?
Giờ hãy đặt bản thân bạn vào một người đi đường thấy người bị nạn.

Người đó cần phải chở đến bệnh viện – bạn sẽ làm gì? Nếu bạn cứu thì sẽ phải đối mặt với những thứ sau đây:

  •  Viện phí. Mình không biết là người bị nạn có bảo hiểm hay không.
  •  Vì mình là người đem người ta tới nên phải đóng viện phí.
  •  Nếu không liên lạc được với người nhà thì mình tự trở thành người nhà của họ.
  •  Rồi khi kêu người nhà của họ lên thì họ sẽ cáo buộc mình là người gây ra tai nạn.
  • Khi mình nói mình không phải là thủ phạm thì người ta sẽ nói: “Nếu mày không phải là thủ phạm thì tại sao mày lại giúp nó.”
  • Rồi có thể Công An sẽ điều tra bạn. Bạn phải mất thời gian đi trình báo.
  • Bạn sẽ tốn tiền, tốn công sức, tốn thời gian vì người khác.
  • Và bạn sẽ mất niềm tin vào chính bạn và xã hội.
Bệnh vô cảm ở con người
Bệnh vô cảm ở con người

Đó là cái giá để làm người tử tế ở đất nước này. Dưới một cơ chế như vậy thì ai sẽ là người tử tế. Hay đúng hơn là ai còn dám làm người tử tế nữa. Vậy lỗi là của ai? Vì người dân vô cảm hay vì cơ chế này khiến họ vô cảm? Vì họ ích kỷ hay chế độ này khiến họ ích kỷ? Nếu trường hợp tương tự xảy ra ở Phương Tây hay một nước tiến bộ nào đó thì chuyện gì sẽ xảy ra:

  • Người thấy tai nạn sẽ gọi cấp cứu.
  • Người bị nạn sẽ được chở tới bệnh viện ngay lập tức.
  • Tới bệnh viện sẽ được chữa trị, cho dù người đó có bảo hiểm hay không. Nhiệm vụ của bác sĩ là chữa bệnh, viện phí không quan trọng bằng con người.
  • Người nhà của bệnh nhân sẽ cảm ơn bạn vì họ biết bạn không gây ra.
  • Cho dù bạn là thủ phạm, nếu bạn tự giác sửa sai thì người ta sẽ tha thứ cho bạn.
  • Bạn cảm thấy mình thật vĩ đại vì đã giúp cứu một mạng người.

Vậy là do con người hay do cơ chế? Nếu bản chất người Việt Nam là vô cảm và ích kỷ thì nếu sống trong cơ chế trên thì họ có khác không? Tôi nghĩ sẽ khác hoàn toàn. Họ sẽ trở nên tử tế hơn. Báo chí thường xuyên lên án sự vô cảm của người Việt nhưng ít khi nào hỏi vì sao? Vì sao người Việt lại ích kỷ? Vì sao người Việt lại thờ ơ? Vì sao người Việt lại vô cảm. Vì họ đã mất niềm tin vào xã hội này rồi. Tại sao phải giúp người khác khi mình chỉ rước họa vào thân? Đâu ai ngu. Vậy lỗi tại ai – con người hay cơ chế? Tôi nghĩ bạn đã có câu trả lời cho chính mình.